Z obsadą i ekipą składającą się głównie z aktorów koreańskich i koreańskich Amerykanów, reżyser Steven Yeun mówi o swoim filmie: „Prawdopodobnie po raz pierwszy można było zrobić coś takiego”.

Artykuł autorstwa Mii Galuppo ukazał się na portalu Hollywood Reporter. Link do oryginału.

Dla reżysera Lee Isaaca Chunga najbardziej stresującym pokazem filmu Minari nie była światowa premiera filmu na Sundance Film Festival, ale kolacja na Święto Dziękczynienia w jego salonie w Los Angeles.

Film Minari jest oparty na przeprowadzce Chunga do Arkansas w dzieciństwie. Jego rodzina mieszkała wtedy w przyczepie na ziemi, na której jego ojciec, który wyemigrował z matką z rodzinnej Korei Południowej, miał nadzieję zbudować farmę. Podczas pisania i produkcji Chung postanowił nie mówić swojej rodzinie, że jego film wyciągnął duże połacie ich życia. Mimo to jego rodzice „łączyli powoli kropki”, jak mówi reżyer, gdy opowiadał im fragmenty fabuły i zadawał pytania dotyczące ich pracy jako przy określaniu płci kurczaków (po wykluciu). „Myśleli, że robię coś na ich temat”, wspomina tamte czasy, dodając, że nie mógł się zmusić, by przyznać rodzicom, że film był o nich. „Byli z tego powodu zestresowani i a ja byłem zestresowany”.

Dopiero gdy film był na etapie postprodukcji – 10 miesięcy po tym, jak firma produkcyjna Brada Pitta, Plan B, podpisała z nimi umowę na produkcję i siedem miesięcy po tym, gdy niezależne studio A24 dało zielone światło na realizację projektu i dwa miesiące po zakończeniu zdjęć w Oklahomie – Chung wyjawił rodzicom prawdę. Jak prawie każdy młodszy brat, poprosił o radę swoją starszą siostrę. „Przez chwilę milczała. Potem powiedziała: „Masz rację, nie powinieneś im mówić. Zabiją cię” – mówi Chung ze śmiechem. Opracowali plan i w ten sposób filmowiec stłoczył się na kanapie z rodziną, która przyjechała w odwiedziny z Kolorado, aby obejrzeć fragment filmu.

W czasie, gdy jego matka i siostra śmiały się i płakały, Chung nerwowo spoglądał na ojca, który siedział cicho. „Na koniec powiedział tylko: „Dobry film”. A potem wyszedł, żeby się pozbierać” – mówi Chung, który przeprasza, gdy jego głos łamie się podczas opowiadania o tej chwili. „Wrócił i przytulaliśmy się przez pięć minut. Myślę, że czuł, że go rozumiem”.

W takim duchu powstało Minari. Celowo w filmie obsadzono głównie Koreańczyków i koreańskich Amerykanów , wielu dzieci imigrantów: obsada i ekipa filmu wykorzystali ożywiony moment szacunku w branży dla autentyczności i reprezentacji, aby stworzyć nowy rodzaj amerykańskiej historii – ich własną. Lub, jak wyjaśnia gwiazda Steven Yeun: „Prawdopodobnie po raz pierwszy można było zrobić coś takiego. Drugie pokolenie [dzieci] – głównie wielu millenialsów – jest na stanowiskach, na których mogą tworzyć takie rzeczy”.

W 2018 roku Yeun, który przeszedł drogę od z ulubionego przez fanów The Walking Dead do udziału w licznych produkcjach niezależnych, podpisał kontrakt z nową agentką, Christiną Chou z CAA, która wspomniała, że reprezentowała również jego kuzynkę. „A ja pomyślałem:„ O czym ty mówisz? ”- mówi. Aktor przypomniał sobie wtedy Chunga, pierwszego kuzyna swojej żony, z którym czasami spotykał się na rodzinnych weselach. Yeun, który widział w kinach dramat Chunga Munyurangabo z 2007 roku, czytał Minari i nie tylko zdecydował się na stwaorzenie postaci Jacoba, patriarchy rodziny w filmie, ale także zobowiązał się do produkcji wykonawczej – jego pierwszego przedsięwzięcia produkcyjnego.

„Po nakręceniu filmu Okja otrzymywałam wiele azjatyckich scenariuszy i nie czytałem niczego, co by mnie przemawiało” – mówi producentka Plan B, Christina Oh. To właśnie u szczytu 2019 roku Yeun, z którym pracowała przy filmie wyreżyserowanym przez Bong Joon Ho dla Netflix, wysłał jej scenariusz Minari. Rodzina będąca w centrum opowieści wydawała się jej znajoma (Oh również dorastała w latach 80. jako dziecko koreańskich imigrantów), ale jako producentka wiedziała, że te postacie nie są znane Hollywood. „Ta autentyczność jest czymś, do czego dążymy” – mówi.

Te początkowe ruchy, choć szybko się splatały, działy się po drugiej stronie świata od Chunga, który przeniósł się do Korei Południowej, aby prowadzić kursy uniwersyteckie z historii filmu i filmu dokumentalnego. „Byłem facetem z domu artystycznego, robiłem małe, niezbyt popularne filmy” – wyjaśnia swoją karierę, która obejmowała selekcje w Cannes i TIFF, ale bez prawdziwie komercyjnej pracy. Zaczął planować swoją drugą karierę jako profesor, gdy otrzymał telefon od bardzo pewnej siebie Och, która powiedziała: „Stary, zróbmy to”, nakreślała letni harmonogram zdjęć i opowiadała o znalezieniu partnerów finansowych w firmie produkcyjnej A24. „Chociaż to bardzo amerykański film, większość filmu jest po koreańsku” — mówi Oh. „Pomyśleliśmy: „Kim powinni być nasi partnerzy, którzy byliby skłonni podjąć ryzyko?”. Odpowiedź przyszła wraz z ukochanym niezależnym studiem, które współpracowało z Planem B nad Moonlight i było gotowe do wydania The Farewell, rodzinnego dramatu Lulu Wang, który jest w zarówno w języku angielskim, jak i mandaryńskim.

Zielone światło ze strony A24 pojawiło się w kwietniu 2019 r., a poszukiwanie lokalizacji rozpoczęło się natychmiast, w nadziei, że zdjęcia rozpoczną się w połowie lipca, co pozwoliłoby na uniknięcie sezonu tornado na Great Plains. Arkansas, gdzie rozgrywa się historia, nie posiadało istniejącej infrastruktury produkcyjnej, której wymagał film o budżecie Minari. I chociaż brano pod uwagę Georgię, ulubiony raj podatkowy Hollywood, w tym czasie kontrowersyjny antyaborcyjny Bill Heartbeat trzymał filmowców z daleka. W ten sposób produkcja trafiła prosto do Ameryki Środkowej, kręcąc zdjęcia pod Tulsą w stanie Oklahoma, u podnóża Ozarków.

Kręcenie w tym miejscu oznaczało, że prawie każdy element scenografii, rekwizyt, kostium i personel pomocniczy musiałby zostać znaleziony lub zbudowany w ramach budżetu filmu, który wynosił mniej niż 10 milionów dolarów. Ponieważ większość filmu rozgrywa się w ciasnej przyczepie mieszkalnej, scenograf Yong Ok Lee zaczęła targować się ze sprzedawcą przebudowanych przyczep kempingowych, który reklamował się w lokalnej telewizji w Tulsie. „Ludzie, którzy prowadzą to miejsce, myśleli, że straciła rozum” – żartuje Chung. Lee przeszukiwał rzędy przyczep kempingowych, składając ze sobą jedną z późnych lat 70, oprawy oświetleniowe z kolejne, dywan z innej, aby stworzyć główny plan filmu.

Minari jest osadzone w latach 80. Projektantka kostiumów Susanna Song miała za zadanie znaleźć ubrania, które mogłyby być obecne w gospodarstwie domowym o niskich dochodach, w palecie kolorów, która nie przytłaczałaby naturalnego wyglądu filmu. Opuszczony dom towarowy w Oklahomie o nazwie Bayouth’s, który został zamknięty pod koniec lat 90., z całym swoim produktem nadal w środku, okazał się niezbędny. „Na wielu rzeczach była warstwa kurzu. Moja asystentka znalazła szczura zwisającego z sukienki – mówi Song ze śmiechem.

Po mniej więcej czterech tygodniach przygotowań, produkcja mogła rozpocząć się w lipcu, a przyczepa trafiła na puste pole pośród pól uprawnych. Dobra wiadomość dotycząca ustalenia daty rozpoczęcia w lipcu była taka, że tornada nie były problemem; złą wiadomością było to, że w latach 90. temperatury uśredniały się. A przyczepa, która nie mogła być klimatyzowana podczas kręcenia bez utraty dźwięku, podczas ujęć była jeszcze bardziej gorąca. „Plany filmowe na ogół nie pachną dobrze” – mówi Chung. „Patrząc na nagrody, jakie zdobywał film, żartujemy, że nie mówiliby tak, gdyby wiedzieli, jak pachnie ta przyczepa”. Ponieważ nie było zbyt wielu ubrań w stylu vintage, Song, która pilnowała, aby nie ubierać obsady w poliester, co wieczór robiła pranie. (Prezentami Chunga do produkcji były T-shirty ozdobione domową przyczepą i napisem „Livin’ the Dream”).

Poza przyczepą, najważniejszym planem zdjęciowym była stodoła, którą trzeba było zbudować, a następnie, w kulminacyjnym punkcie filmu, doszczętnie spalić. Wraz z operatorem Lachlanem Milne Chung walczył o faktyczne spalenie stodoły, wyjaśniając nerwowym producentom, którzy mieli nadzieję na użycie cyfrowych płomieni, że „to nie jest film z samochodami. To prowadzi do druzgocącego momentu i musi to być spektakl”. Milne dodaje: „To musiało być wizualnie tragiczne”.

Sprowadzono lokalnego eksperta od pirotechniki, a stodoła została wcześniej opalona, aby było możliwe kontrolowane zawalenie. Milne biegał dookoła płomieni z ręczną kamerą, trzymając obsadę w bezpiecznej odległości wraz z rosnącą temperaturą. Dla Yeuna i partnerki Yeri Han, która gra jego prężną żonę, Monikę, scena, która pojawiła się pod koniec 25-dniowego zdjęcia, była mile widzianym katharsis. „Po prostu gapiłem się na ogień, obserwując, jak cała praca [Jacoba] jest spalana doszczętnie, i spojrzałem na Yeri, a ona szlochała” – wspomina Yeun. „Doświadczenie było niesamowite”.

Aby zdążyć oddać film w temrinie wymaganym przez festiwal Sundance, montażysta Harry Yoon zaczął montować montaż w pierwszym dniu produkcji, montując taśmy, które trafiały prosto z planu danego dnia, jednocześnie zachwycając się – a czasem płacząc – nad tym, jak dużą część swojego życia rozpoznał w filmie. „To dało mi poczucie dumy i optymizmu, widząc Amerykanów pochodzenia azjatyckiego pracujących na tym poziomie”, mówi.

Na festiwalu w Sundance, Oh, Yeun i Chung zaprosili rodziców do wspólnego mieszkania. Niecały rok po pierwszej rozmowie telefonicznej w sprawie Minari filmowcy siedzieli razem w Library Theatre z matkami i ojcami, którzy tak bardzo zainspirowali ich pracę. „Sala była pełna” – wspomina pierwszy pokaz Yeun. „Było coś tak zaraźliwego w śmiechu i łzach, i to zanurzenie w filmie jest czymś, co staraliśmy się stworzyć” – mówi Chung. „Ci ludzie są więksi od nas”.

Oscar dla najlepszego filmu dla Parasite został przyznany miesiąc po tym, jak Minari zdobyło zarówno Grand Jury Prize, jak i Audience Award na Sundance, co sugeruje, że zarówno publiczność, jak i Hollywood wykazują chęć przeskoczenia „bariery napisów o wysokości jednego cala”, jak reżyser Bong opisał to w swoim przemówieniu wygłoszonym przy odbieraniu Oscara. Mimo to wielu uważa, że film jest postrzegany zgodnie z przestarzałymi standardami branżowymi, ponieważ został sklasyfikowany jako „film obcojęzyczny” przez HFPA w celu zdobycia Złotych Globów, pomimo faktu, że był finansowany z amerykańskich pieniędzy i kręcony w całości w USA. Decyzja wywołała spory sprzeciw, a wybitne postacie z branży, takie jak Wang, Phil Lord i Daniel Dae Kim, nawoływały do zmiany klasyfikacji filmu.

Niemniej jednak filmowcy mają nadzieję, że Minari portretuje Amerykę, która istnieje od dziesięcioleci, nawet jeśli nie jest obecna ekranie. „Chcemy być rozwinięciem tego, czym jest i czym była amerykanizm” – mówi Yeun. „To pizza z kimchi”.