czytanie sceniczne

Scenariusz spektaklu „Punkt zero” oparty jest na trzech wielkich powieściach „Życie i los” i „Wszystko płynie” Wasilija Grossmana oraz „Łaskawe” Jonathana Littella. Te trzy wielkie narracje opowiadają o narodowym socjalizmie najbardziej ponurego czasu XX wieku. Opowiadają losy ludzkie.

Przygotowując nowy spektakl Janusz Opryński wybrał trzy narracje. Łączy je przedstawienie państw totalitarnych – Niemiec i Rosji – wszystkie trzy powieści pochylają się nad narodowym socjalizmem, a zarazem dotykają w najbardziej bolesny sposób istoty człowieczeństwa.
Pierwszą powieścią, nad którą zaczął pracować Opryński, były “Łaskawe” Jonathana Littella. Jest to gigantyczny fresk historyczny przedstawiający ostatnie lata Trzeciej Rzeszy, wydarzenia na froncie wschodnim II wojny światowej. Ukazuje kulisy Zagłady i rolę, jaką w jej przygotowaniu odegrali technokraci i eksperci: prawnicy, ekonomiści i świetnie wykwalifikowana kadra administracyjna.
Jednocześnie Opryński poszukiwał innego spojrzenia na problem. Rozmowa z Adamem Michnikiem naprowadziła go na “Życie i los” Wassilija Grossmana, opowieść o drugiej wojnie światowej, będąca równocześnie ważnym rozliczeniem z mrocznymi siłami, które zdominowały historię XX wieku, w tym rozrachunek z totalitaryzmem stalinowskiego ZSRR. “Wszystko płynie” to natomiast ostatnia powieść napisana przez Grossmana, jakimś cudem nie zaaresztowana przez władze jak jej poprzedniczka. Powieść to nie tylko niepospolite dzieło literackie i głęboki traktat historiozoficzny, ale także autentyczna i poruszająca opowieść o ludzkich losach. Mówi o więźniu łagrów, który po 30 latach niewoli wychodzi na wolność i próbuje przystosować się do nowej rzeczywistości. Praca nad spektaklem rozpoczęła się od powieści chronologicznie najmłodszej, by następnie cofać się do starszych narracji autorstwa Grossmana.

Pierwsze publiczne czytanie scenariusza jest jednym z etapów pracy nad produkcją spektaklu.